GDAŃSK – znajdują się tutaj trzy sanktuaria z koronowanymi wizerunkami Matki Bożej: bazylika oo. Dominikanów pw. św. Mikołaja z obrazem Matki Bożej Zwycięskiej (Różańcowej) przywiezionym ze — Lwowa (z kościoła oo. Dominikanów pw. Bożego Ciała), kościół oo. Karmelitów pw. św. Katarzyny z obrazem Matki Bożej przywiezionym z —i Bołszowiec oraz sanktuarium obrządku ormiańskiego przy kościele Św. Piotra i Pawła, gdzie kultem otaczany jest obraz Matki Bożej Łaskawej ze — Stanisławowa.
Gdańsk – Kościół św. Katarzyny, Cudowny Obraz Matki Bożej Bołszowieckiej.
GDAŃSK – wielkie centrum luteranizniu na Pomorzu. Pierwiosnki idei reformacyjnych to lata 20. XVI w.; w 1524 wybuchła tu rewolta społeczno-religijna. Domagano się m.in. likwidacji klasztorów, usunięcia z kościołów obrazów i relikwii. Ruch został stłumiony przez Zygmunta Starego w 1526. Mimo surowych zakazów króla reformacja na Pomorzu rozwijała się bardzo żywiołowo zachęcona przykładem pobliskich Prus Albrechta Hohenzollerna, które od 1525 stały się państwem luterańskim. Ostatecznie w 1557 sejm Rzeczypospolitej specjalnym edyktem zezwolił formalnie na wyznanie augsburskie w Gdańsku. Luteranizm odtąd już rozwijał się nieskrępowanie i stał się wyznaniem większości mieszkańców miasta do 1945. Tu w 1632 wydano tzw. Biblią gdańską, ewangelicki przekład Pisma Świętego, który do XX w. był w powszechnym użyciu w polskich zborach.
Gdańsk był miastem, gdzie przebywali religijni emigranci z Niderlandów, będący przedstawicielami radykalnej reformacji. Nazwani od swego założyciela, Menno Simonsa, mennonitami, jako chrześcijańscy pacyfiści byli zwolnieni od świadczeń militarnych na rzecz władzy, a w zamian mieli opiekować się wałami wiślanymi na Żuławach.