Style architektoniczne

Style architektoniczne

Sztuka romańska

Styl w sztukach plastycznych rozwijający się w XI-XII w. w podporządkowanej rzymskiemu Kościołowi Europie i na Bliskim Wschodzie (krucjaty); była to niemal wyłącznie sztuka sakralna. Kościoły romańskie stanowiły masywne budowle o grubych murach, prostych geometrycznych formach i wyraźnych podziałach na człony; powszechnie stosowano łuk półkolisty.

Gotyk

Styl w sztuce dojrzałego i późnego średniowiecza, trwający od połowy XII w. do początków XVI w. W architekturze cechowało go konsekwentne stosowanie systemu szkieletowego, na który składały się: sklepienie krzyżowo-żebrowe, przypory i łuki podporowe oraz luk ostry w konstrukcji i dekoracji, co pozwalało na wznoszenie bardzo wysokich budowli o zredukowanych murach magistralnych, zastąpionych wielkimi oknami. W sztukach plastycznych przeważała tematyka religijna; niezwykle wysoki poziom osiągnęło rzemiosło artystyczne.

Renesans

Styl w sztukach plastycznych panujący w krajach europejskich w XV i XVI w., twórczo nawiązujący do antyku greckiego i rzymskiego. W architekturze przejmowano wiele rozwiązań przestrzennych (centralne budowle przykrywane kopułą), elementów architektury i ornamentyki antycznej (porządki architektoniczne, kompozycja oparta na łuku triumfalnym, motywy dekoracyjne). W sztukach przedstawiających ważną rolę w rozwoju nowego kierunku odegrały badania nad perspektywą oraz nad proporcjami, mechaniką ruchu i anatomią ciała ludzkiego – zapoczątkowało to kierunek odznaczający się zwrotem ku naturze, oparty na realistycznej obserwacji. Dominowała w nim tematyka mitologiczna i religijna, często temat religijny był tylko pretekstem do przedstawienia życia współczesnego; rozwinął się także portret.

Manieryzm niderlandzki

Styl w sztuce europejskiej, którego rozwój przypada mniej więcej na lata 1520-1600. Kierunek ten był charakterystyczny zwłaszcza dla sztuki włoskiej i wiązał się z wystąpieniem tendencji krańcowo różnych od harmonijnego ideału renesansowego, zalecającym tworzenie bez wzoru naturalnego, na podstawie wyobraźni. W Niderlandach sztuka tego okresu odznaczała się odrębnością i dużą różnorodnością.

Włoskie wzorce sztuki późnego renesansu i manieryzmu siłą rzeczy nie były przejmowane bezpośrednio, w połączeniu z tradycjami późno-gotyckimi stawały się niejednokrotnie tylko punktem wyjścia do tworzenia form zupełnie nowych, zarówno w architekturze, rzeźbie, malarstwie, jak i rzemiośle artystycznym. Manieryzm niderlandzki był kierunkiem dekoracyjnym, zmieniającym w przypadku architektury zewnętrzną szatę budynków przy zachowaniu późnogotyckiej struktury; formy tej dekoracji, rozpowszechniane przez graficzne wzorniki ornamentów i porządków architektonicznych, służyły przede wszystkim rzemieślnikom.

Barok

Styl w plastyce zapoczątkowany we Włoszech (Rzym) pod koniec XVI w.; trwał do połowy XVIII w. Architekturę barokową cechuje monumentalizm, malowniczość, bogactwo dekoracji i form ornamentalnych. Kontrastowe efekty uzyskiwane są na przykład przez wygięcie elewacji, przerywanie gzymsów itp.; rzeźbę cechował patos, ruch, teatralność gestu, układy kontrapostowe, często, zwłaszcza w tematyce religijnej, dążenie do oddania silnej ekspresji stanów ekstazy. W malarstwie religijnym dominowała tematyka mistyczno-symboliczna i martyrologiczna, w malarstwie świeckim – sceny mitologiczne, alegoryczne, historyczne i portret, występował też pejzaż, martwa natura i tematyka rodzajowa.

Rokoko

Styl w sztuce europejskiej, rozwijający się od 1720 do 1780 r., uważany często za ostatnią fazę baroku. Rokoko wyraziło się najpełniej w architekturze wnętrz pałaców i pawilonów parkowych (dążenie do intymności i wytworności, podziały ścian na pola ujęte w fantazyjne ramy, sztukaterie, lustra, złocenia itp.) i ornamentyce o układach asymetrycznych, kapryśnie wygiętych, o miękkich i płynnych liniach (m.in. motywy muszli rocaille), a zwłaszcza w rzemiośle artystycznym – ceramice, tkactwie, meblarstwie, snycerstwie – a także malarstwie oraz rzeźbie.

Klasycyzm

Nurt klasycyzujący wystąpił w sztuce niektórych krajów już w XVII w. (głównie Anglia i Francja); w połowie XVIII w. zaczął się kształtować nowy klasycyzm (zwany neoklasycyzmem). Czynnikami, które wpłynęły na formowanie nowego kierunku, było wzmożone zainteresowanie starożytną sztuką grecką i rzymską (m.in. w następstwie odkrycia Pompei i Herkulanum), oddziaływanie sztuki dojrzałego renesansu (zwłaszcza architektury Palladia) oraz rozwój teorii i historii sztuki. W architekturze zaznaczył się wpływ antyku oraz renesansu; stosowano centralne plany budowli, portytki, frontony, tuki triumfalne, klasyczne porządki i detale architektoniczne.

Secesja

Art Nouveau, Jugendstil, Modern Style. Awangardowy ruch artystyczny z przełomu XIX i XX w., obejmujący głównie architekturę wnętrz i sztukę użytkową oraz wytworzony przez nie styl ornamentacji. Charakterystycznymi cechami secesji było zamiłowanie do falistych i płynnych linii, ornament o formach abstrakcyjnych ze stylizowanymi motywami roślinnymi i zwierzęcymi, pełne wyrafinowania swobodne układy kompozycyjne, najczęściej asymetryczne, dekoracyjność i płaszczyznowość, linearyzm oraz subtelna, jasna kolorystyka.

Ten wpis został opublikowany w kategorii Informacje i oznaczony tagami , . Dodaj zakładkę do bezpośredniego odnośnika.